

Dit artikel is gepubliceerd in Baarnsche Courant 5 juni 2024
Dit artikel is gepubliceerd in VM maart 2023
Over verschillende soorten motieven om lid te worden en wat dat betekent voor jouw vereniging.
Vraag een verenigingsman of vrouw naar de leden en je krijgt meestal een getal: ‘We hebben drieduizend leden’. Of driehonderd of tien. Soms krijg je ook nog informatie over wie er niet lid zijn. ‘Ongeveer zeventig procent van onze beroeps- groep is lid’ of: ‘Er is nog maar een klein deel lid’. Dat zegt iets over hoeveel mensen nog bereikt zouden kunnen worden.
Toch zegt zo’n getal maar beperkt iets over wat voor soort leden een vereniging heeft. Wat halen mensen uit hun lidmaatschap en waarom zijn ze lid– en belang- rijker nog – blijven ze dat. Het gaat er dan veel meer over of de vereniging het juiste arrangement kan bieden. Een arrangement dat niet voor alle leden hetzelf- de hoeft te zijn. Sommige leden ruilen vooral met het service-aanbod van de vereniging, andere leden steunen meer het doel in algemene zin. Er zijn leden die graag het netwerk van de vereniging benutten. En er zijn leden die zich echt heel nauw betrokken voelen bij het wel en wee van de vereniging, die zich (mede) eigenaar voelen. Al die leden hebben hun eigen motief om lid te zijn en te blijven. Voor de vereniging is het goed om serieus af te wegen voor welke leden je graag een arrangement biedt, wat je wie te bieden (wilt) hebben.
Lees verderDit artikel is gepubliceerd in VM maart 2020
De ledendemocratie aanpassen van een ALV naar een leden- raad? Social media en ledenpanels meewegen in de besluit- vorming? De vereniging meer projectmatig laten werken? Veranderen is tegenwoordig de continue factor. Gaat veran- deren dan ook makkelijker, misschien zelfs wel soepel? Onze ervaring is dat veranderen nog steeds weerstand oproept. Je kunt wel een leuk idee hebben, maar om medewerkers en le- den daadwerkelijk mee te krijgen is er toch nog iets anders nodig. Bewegen door de ‘onderstroom’ wordt dat genoemd en emotie of gedoe is daar de brandstof voor. Veranderen gaat niet zonder gedoe.
Gedoe is waardevol: Tijdens veranderingen zijn er allerlei soorten gedoe. De een kan niet wachten tot het anders is, de ander ziet elke verandering als een probleem, en de derde… die doet gewoon lekker zijn werk, maar wel op de oude ma- nier. Voor de trekker van een verandering kan al dit – ver- schillende – gedrag heel frustrerend zijn, maar stiekem is het heel erg waardevol. Om succesvol te veranderen kunnen we veel leren uit Systemisch TransitieManagement. Dit maakt onderscheid tussen de bovenstroom en de onderstroom.
Lees verderDit artikel is gepubliceerd in VM dec 2019
Genoeg volgers op Facebook en ook best een aardig aantal leden, maar de werkgroepen en commissies zijn las- tig te vullen? Een herkenbaar vraag- stuk voor veel verenigingsmanagers. Je krijgt support voor idealen en stand- punten. Leden betalen (als het goed is) contributie, maar kennelijk is dat nog geen reden om actief te worden, laat staan een reden om je te melden voor het bestuur.
Wat is het gevolg: steeds dezelfde groep leden die zich actief inzet voor de vereniging. Leden actief krijgen, vraagt inzet en maatwerk van de verenigingsprofessional of het bestuur. Met de cirkels van betrokkenheid (zie figuur 1) en de participatieladder (zie figuur 2) krijg je grip op hoe je dat aan- pakt en wat je aan wie kunt bieden. Met de cirkels kun je een beeld krijgen of je alle typen leden wel iets te bie- den hebt. De ladder geeft handvatten om mensen te verleiden om actiever te worden.
Lees verderDit artikel is gepubliceerd in VM juni 2019
In de kern van elke schroef zit een as. In de verenigingsas gaat het om dat wat de vereniging doet om de gekozen functies te vervullen: betrekken, besturen, uitvoeren en besluiten. In de verenigingsschroef is dat de verenigingsorganisatie zelf. De verenigingsas bevat de complete infrastructuur van de vereniging: bestuur, werkgroepen, commissies, netwerken en eventuele betaalde krachten van een bureau. Het is hoe de vereniging werkt, het hart en de handen van een vereniging. In die kern wordt door al die mensen, groepen en organen gewerkt aan vier cruciale organisatieprocessen: betrekken van de achter- ban, besluiten over de richting, besturen van de vereniging en uitvoeren van activiteiten om de missie te bereiken.
Lees verderWat vind je met de Routeplanner?
De Routeplanner voor Verenigen verkrijgbaar via de gewone kanalen (boekhandel €29,95) direct bestellen kan bij DNA.
Het is geschreven door Marike Kuperus, Inge Poorthuis, Peter van der Loo en David Wijnperle
Vragen of reacties vinden we altijd leuk!
ISBN | |
Verkoopprijs | |
Uitgever | |
Jaar van uitgave | |
Aantal pagina's |
Dit artikel is gepubliceerd in Missionaire Agenda
Wat voor veel verenigingen geldt, zie je ook bij MOV-groepen. Marike Kuperus noemt het ‘de cirkels van betrokkenheid’. De kern wordt gevormd door een kleine groep zeer betrokken vrijwilligers (ook wel eigenaarsleden genoemd). Zij verrichten heel veel taken en bepalen wat er gebeurt. Daaromheen bevinden zich nog wel enkele cirkels: die van de groep die wel betrokken is en af en toe bereid is te helpen (‘actieve leden’), bijvoorbeeld bij het verspreiden van flyers of een keer collecteren in de kerk.
Lees verderStoppen of een andere koers gaan varen?
Dit artikel is gepubliceerd in VM
Tijd maakt kostbaar. Als je wilt dat mensen gaan houden van je vereniging, moet je veel tijd van ze vragen? Nou, zo simpel is het niet. Maar als je wilt dat mensen warm betrokken zijn bij je vereniging, moet je beginnen met veel tijd áán ze te besteden. Daarna veel tijd mét ze besteden en tijd vragen, dat hoeft dan niet meer.
Lees verder“Waar gaan wij heen als Vrienden van Museon en Omniversum. Hoe de krimpende aanwas van leden in de huidige zwermende stijl van leven een halt toe te roepen en de bakens te verzetten. Met Marike als loods, procesbegeleider en ideeëngenerator zijn wij in het najaar van 2016 op koers gezet naar een stip op de horizon.”
De 21e-eeuwse burger organiseert haar idealen grotendeels langs digitale weg. We verbinden ons 24/7 via gratis wifi wereldwijd. Nieuwe initiatieven en kakelverse organisaties pakken vanzelf een vorm die past in deze tijd. Menig buurtinitiatief krijgt vorm via facebook. Verkeersbrigadiers hebben whatsappgroepen waarin ze diensten en planningen uitwisselen.
Voor alle traditionele verenigingen met een lange historie en vaak wat knellende statuten is het een uitdaging om – met behoud van het verbindend ideaal – de organisatievorm mee te laten bewegen met de tijdgeest. Doe je dat niet dan ben je simpelweg niet meer interessant voor volgende generaties. Dan laten de jonkies het afweten en organiseren ze zich zelf wel buiten. Zonder jouw vereniging.
Verbind op je verhaal: Instituties, bureaucratie en kleurloze organisaties roepen allergie op. Het zijn de mooie passievolle verhalen waar mensen zich aan willen verbinden. Het verhaal van de mensen van Facebook is een film. Het verhaal van de kloostertraditie doet bezinningstoerisme opleven. Wat is jullie verhaal? Welke passie raken jullie bij mensen?
Verbind door te matchen: Coachsurfing, Peerby, Verbeterdebuurt, Thuisafgehaald.nl: De succesvolle nieuwkomers in de ‘civil society’ zijn meer een platform dan een organisatie. Zoek je een logeerplek, we brengen je in contact met degene die een bed over heeft. Daarna redden de zelfredzame burgers zich samen wel. Nieuw verbinden vraagt letterlijk om verbinden, zonder je teveel te bemoeien met wat er daarna gebeurd. Waar kunnen jullie matchmaken?
Verbind met vrije hand: Jongere generaties vandaag willen best hun tijd besteden aan een goede zaak, maar wel zinvol en passend bij hun ambities, talenten en met een timing die past bij de rest van de agenda. Je kunt ze beter vragen voor een concreet project, voor een afgebakende klus met veel ruimte voor eigen talenten en ideeën, dan voor zoiets langdurigs als ‘bestuurswerk’. Lidmaatschap ruikt voor jongere generaties naar een onduidelijke opbrengst en veel verplichting, waar je niet zomaar weer vanaf komt. Als je wel samen kunt werken en elkaar steunen, volgen en ‘liken’, dan ben je toch samen bezig voor de goede zaak. Moeten je perse lid zijn? Is die andere warme band als sympathisant, volger, co-werker, klant of samenwerkingspartner, niet minstens zo waardevol?
Dit artikel is gepubliceerd in VM september 2016
Ik kom er best vaak, bij de belangen-organisaties van mensen met ‘iets’. Meestal met een advies over leden werven, over de inzet van vrijwilligers of een goede governance. Mijn respect voor deze organisaties is en was altijd al groot. Er zitten bevlogen mensen die – ondanks dat hun eigen situatie hen vaak beperkt in de mogelijkheden – veel tijd en energie steken in de belangenbehartiging en in voorlichting aan anderen.
In het gesprek over ledenwerving komt het ook altijd op het dilemma ‘wat geef geef ik weg’. Bijna altijd is de drive om ‘lotgenoten te motiveren, mensen verder te helpen’ sterker dan het belang daar ook een verdienmodel onder te leggen. Met de geboorte van mijn kleindochter veranderde de manier waarop ik deze organisaties bekeek.
Lees verderDit artikel is gepubliceerd in VM maart 2016
Lidmaatschap spreekt niet vanzelf. Het heeft het karakter van een ruilmiddel. Mensen sluiten zich aan omdat het verband op dat moment iets aantrekkelijks te bieden heeft. En ze wegen na verloop van tijd af of deze baten nog steeds in verhouding staan tot de materiële of immateriële kosten die ertegenover staan. Dit is voor een beetje verenigingsprofessional een open deur, een waarheid als een koe. En toch is het al jaren heel lastig om die ruil goed in te vullen. Het heeft iets te maken met nieuwe generaties, met kanteltijden, met individualisme en of met de grote zelfredzaamheid van vandaag.
Lees verderDit artikel is gepubliceerd in VM september 2014
Eind jaren negentig werkte ik voor een landelijke jongerenvereniging. Met een bus vol trainingsspullen trok ik langs de afdelingen en kwam er tot mijn verbazing achter dat zelfs jongerenverenigingen kunnen vergrijzen. In overdrachtelijke zin dan, want ze waren niet zo zeer vergrijsd als wel onaantrekkelijk en ontoegankelijk voor jongere jongeren. Het kon echter anders. Naast de zuchtende en steunende afdelingen waren er ook pareltjes van vernieuwing en ondernemerschap.
Lees verderDit artikel is gepubliceerd in VM december 2013
Werkt het en kun je dat juist online inzetten? De ANWB denkt van wel.
We leven in een tijd van razendsnelle technologische ontwikkelingen. Het is nog nooit zo gemakkelijk en goedkoop geweest om met anderen in contact te komen, je mening te delen of kennis te verzamelen. Allemaal activiteiten die traditioneel ‘des verenigings zijn’. En toch zijn verenigingen slechts zelden voorlopers op het gebied van digitale communicatie: social media worden met meer dan enige reserve in gezet. De ANWB laat echter zien dat een vereniging digitaal kan excelleren en dat moderne techniek meerwaarde kan creëren. Het kan vorm geven aan nieuwe manieren van actief lidmaatschap en een vernieuwde maatschappelijke rol.
Lees verderDit artikel is gepubliceerd in VM december 2013
David Wijnperle in gesprek met Floris van Overveld, transitiemanager PvdA, Vincent Ariëns, communitymanager Seats2meet en Martin Terpstra, directeur VVVF.
Tijd is net als geld een schaars middel, maar er is één groot verschil: wie tijd geeft, komt zelf mee. Hoe kun je mensen binden en activeren zodat ze de vereniging (mee)maken? Hierover praten drie managers. Ze komen van een politieke partij, de PvdA, een branchevereniging, VVVF, en van een organisatie nieuwe stijl, Seats2meet.
Floris van Overveld is transitiemanager bij de PvdA, het is zijn taak om het potentieel onder de 53.000 leden te ontsluiten. “We hadden de hardnekkige neiging om steeds meer taken in de vereniging met betaalde krachten te organiseren. Dat gaan we nu weer meer met de leden zelf doen. Er speelt een schaarsteargument mee, maar dit is ook veel leuker en aantrekkelijker voor de leden.”
Lees verderDit artikel is gepubliceerd in CNV Akkoord juni 2013
Dat de ledenaantallen van vakbonden teruglopen is geen geheim. De vakbeweging is op zoek naar vernieuwing en staat zichzelf daarbij soms in de weg. Volgens verenigingsdeskundige David Wijnperle ligt de oplossing voor het CNV echter dichterbij dan je zou verwachten.
‘Speel in op de behoefte aan toegevoegde waarde’
Een paar jaar geleden kwam Wijnperle voor het eerst in contact met CNV Dienstenbond. Hij kwam erachter dat de vakbeweging worstelde met het probleem mensen aan te trekken uit groepen die niet traditioneel georganiseerd zijn. Zoals uit de creatieve industrie waar veel jonge gamedesigners en app-ontwikkelaars in werken. “Veel organisaties denken vanuit het probleem”, zegt Wijnperle. “Jullie ook. Bijvoorbeeld: We hebben te weinig jonge leden. Daar maken jullie een plan op, rollen een campagne uit en openen allerlei communicatiekanalen. Maar vaak valt het resultaat tegen. De groep die je wilt bereiken voelt zich nog steeds niet aangesproken.” …
Lees verderDit artikel is gepubliceerd in VM september 2012
Hoe vind je evenwicht tussen de checks and balances van de formele organen en de directe dynamiek van de Twitterdemocratie? In deze tijd waarin de besluitvorming in de formele verenigingsdemocratie regelmatig wordt weggedrukt door trending topics op Twitter en Facebook is dat een uitdaging.
De traditionele verenigingsdemocratie is de laatste decennia onder druk komen te staan. Eerst werd het moeilijker om leden te vinden die in besturen en raden plekken wilden opvullen. Een blanco cheque op je tijd en stroperige vergadercircuits. Voor drukke taakcombineerders of jonge starters niet aantrekkelijk. Verenigingsorganen zijn hierdoor vaak onvoldoende representatief en niet in staat om de brug naar de nieuwe generaties te slaan. Vervolgens zijn er –naast de bestaande formele democratische processen – informele, alternatieve manieren ontstaan om de achterban te raadplegen: panels, internetraadplegingen, dialoogprojecten.
Veel verenigingsbureaus benutten de nieuwe manieren om de diversiteit in de achterban te consulteren. Deze interactieve democratie is nieuw en nog volop in ontwikkeling. Het is dus ook nog niet uitgekristalliseerd wie je ermee bedient en welke betrokkenheid je organiseert. Het lijkt voor veel verenigingen echter wel dé manier om de dynamische veertig-minners te bereiken die zich niet onder het verenigingskader bevinden. …
Lees verderDit artikel is gepubliceerd in VM april 2012
Waarom ga je bij de vakbond? Natuurlijk spelen waarden als solidariteit en rechtvaardigheid een rol. En dat je vader zijn hele leven vakbondslid was. Een laag dieper gaat het om onzekerheidsvermijding. Hoe werkt dit nu en in de toekomst? Co-organising voor een nieuw collectief perspectief.
Er is geen ontkomen aan: het is crisis! We zijn dwarrelende pluisjes in een wereldwijde orkaan. Wie begrijpt een garantie van 500 miljard? Weet u waar de strakblauwe hypotheken gebleven zijn? Wanneer mag u met pensioen, als u dat ooit krijgt? In zo’n tijd is de bescherming van de vakbond aantrekkelijker dan ooit. Zou je denken.
De werkelijkheid is dat allerlei groepen in de samenleving de vakbond niet of nauwelijks aantrekkelijk vinden. En dan heb ik het niet over de bovenbazen, maar over potentiele achterban: vrouwen, jongeren, migranten, flexwerkers en zzp’ers. Je hoeft weinig verstand van getallen te hebben, om uit te rekenen dat dit meer dan de helft van de bevolking is en dat er zich nogal wat werkenden onder bevinden. En deze werkenden betalen vaak een hoge prijs voor de crisis. De vakbond lukt het onvoldoende om de link met de jongere generaties uit de achterban te leggen.
Lees verderDit artikel is gepubliceerd in VM september 2011
Hoe goed kent u uw achterban? Weet u op welke manier al die mensen en organisaties bij de vereniging betrokken zijn? Co-creatie draait om het aanspreken van betrokkenheid en het benutten van kennis, ideeën en netwerken van leden.
Doneer je mening… Wacht, nog een keer lezen, wat stond daar? Inderdaad, doneer je mening! Ik hoef dus geen geld of tijd te geven, maar mag ideeën en vragen bijdragen? Oxfam Novib, van wie deze prachtige pay-off is, spreekt op deze manier niet alleen de huidige achterban op een andere manier aan, maar ook een hele nieuwe groep, en wel mensen die graag meedenken over internationale samenwerking zonder zich gelijk te willen binden aan de organisatie.
Lees verderVergrijzend kader, gebrek aan vrijwilligers, een veranderende verhouding tussen verenigingsbestuur en de professionele werkorganisatie. In De vereniging op survival vindt elke bestuurder een herkenbare analyse van brandende kwesties in de moderne vereniging. Met het instrumentarium in dit praktische handboek kan de vereniging de stap zetten naar een nieuwe toekomst.
Nederland is een echt verenigingsland. Het recht op vereniging is een grondrecht. Nederlanders hebben van dit recht dankbaar gebruik gemaakt. Bijna de helft van de burgers is lid van twee of meer organisaties. Voor ongeveer elk doel, hobby, ziekte of belang bestaat er een vereniging. Sport, cultuur, buurtwerk, zorg, belangenbehartiging draaien op verenigingen. Vakbonden, omroepen en politieke partijen zijn verenigingen. En veel van die verenigingen zijn op hun beurt weer verenigd in een branchevereniging of koepelorganisatie. Met elkaar vormt dit een netwerk waarbinnen een belangrijk deel van het maatschappelijk en politieke verkeer in Nederland zich afspeelt.
De vereniging op survival is exclusief verkrijgbaar bij Kuperus & Co.
ISBN | 9072934350 |
Verkoopprijs | € 34,95 hardcover / €24,95 paperback |
Uitgever | Caravel Publishing |
Jaar van uitgave | 2007 |
Aantal pagina's | 231 |
Dit artikel is gepubliceerd in VM februari 2011
De verkiezingsuitslag, het optreden van Wilders en de formatie hebben het vraagstuk van de multiculturele samenleving vol onder de aandacht gebracht. En dan vooral de problematische kant. De successen blijven buiten beeld. Hoe zit het eigenlijk met de multi-culturaliteit van verenigingen? Hoe groot is de culturele diversiteit in de achterban?
Zien we integratie en samenwerking of is het polderland nog wit? Zijn allochtone ondernemers lid van een brancheorganisatie of organiseren zij zich op een andere manier? Moeten patiëntenorganisaties een apart aanbod hebben voor leden met een migrantenafkomst? En ook: wat kan een organisatie doen om meer bi-culturele leden binnen te krijgen én te houden? Met andere woorden: hoe kunnen verenigingen omgaan met de groeiende culturele diversiteit in hun achterban? In dit artikel schetsen we het kader rondom culturele diversiteit en geven we daarnaast voorbeelden van patiënten/consumentenorganisaties. In een tweede artikel gaan we in op culturele diversiteit in de brancheverenigingen.
Lees verderOrganisaties die zich afvragen of ze aan de slag zullen gaan met diversiteit moeten zichzelf eerst drie basisvragen stellen om de relevantie te onderzoeken. Het thema aanpakken is maatwerk. Een optie kan dan zijn om allianties aan te gaan met migrantennetwerken.
Dit artikel is gepubliceerd in VM december 2010
Dit najaar keek heel Nederland toe hoe de vereniging CDA haar ‘feest van de democratie’ vierde. De ANWB gooide de ‘ledenpeiling’ op internet en alle Nederlanders mochten ook daar meepraten. KWF stapte echter af van het verenigingsmodel. Nadert de verenigingsdemocratie haar einde of is er toekomst voor de vereniging?
Op zaterdag 2 oktober 2010 congresseerden 4500 CDA-leden onder het toeziend oog van honderdduizenden Nederlanders. Op de tv zagen we leden die opstonden en hun gedachten uitspraken. We zagen chaos, maar ook discipline. We zagen botsingen tussen intern en extern, tussen pragmatisch en principieel. We zagen democratie in uitvoering, in alle openheid. En we zagen hoe er een lange dag nodig was, vol tegenstellingen, en hoe er aan het eind van de dag nog steeds een vereniging bestond. Volgens de vervangend partijvoorzitter komen er op het partijbureau van het CDA telefoontjes binnen van mensen die lid willen worden en de partij doet het beter in ‘de peilingen’. Het ‘feest van de democratie’, zoals fractieleider Verhagen het congres typeerde, heeft bijgedragen aan wat de partij wil bereiken: steun vinden voor haar standpunten, zowel bij ‘de trouwe achterban’ als daarbuiten.
Lees verderDit artikel is gepubliceerd in VM april 2010
Veel verenigingen zoeken naar een uitweg voor het hartfalen van de verenigingsdemocratie. Ze proberen via nieuwe kanalen de achterban te bevragen en daarnaast, tegelijk, de oude organen opnieuw in te richten. Dat is geen gemakkelijk proces. Zoek naar balans voor de drie gronden van legitimiteit.
Hebt u hem al gehad of komt hij binnenkort: de ALV, ledenraad, verenigingsraad, bondsraad, congres…? Bij de ene vereniging is het een jaarlijks ritueel, de andere vereniging heeft er 10 per jaar. Soms zijn het 300 mensen, soms 60, 30 of 15. Ze zijn gekozen, afgevaardigd, of zitten er uit hoofde van hun functie in een gewest of regio. Hoe het er ook uitziet, het is het hoogste orgaan van de vereniging, het is dé stem van de achterban, maar helaas is het zelden iets waar de mensen in de vereniging geïnspireerd door raken. En erg representatief is het meestal ook niet. Verenigingen zoeken een uitweg door via nieuwe kanalen de achterban te bevragen en door te trachten de oude organen opnieuw in te richten. Dat is geen makkelijk proces. Hoe kun je oud en nieuw benutten?
Lees verderDe haarvaten van de poldersamenleving slibben dicht. De verenigingsdemocratie functioneert formeel nog wel, maar je kunt vraagtekens zetten bij de wérkelijke legitimiteit.
Dit artikel is gepubliceerd in VM november 2006
In alle verenigingen zijn er leden betrokken bij het bestuur en de besluitvorming. Daarnaast is er in heel veel verenigingen sprake van de inzet van leden bij uitvoering. Leden denken mee in werkgroepen, organiseren het jaarlijkse congres of zitten in de redactie van het verenigingsblad. Daarmee zijn verenigingen (vaak onbewust) grootgebruikers van vrijwillige inzet. Wat moet je als vereniging zonder actieve leden? Zonder mensen uit de achterban die zich inzetten voor het bestuur, meedenken over beleid en meedoen met de organisatie van activiteiten?
Feit is dat veel verenigingen constateren dat de binding en daarmee ook de inzet van leden aan verandering onderhevig is. Mensen hebben het druk. Werk- en privéverplichtingen trekken om het hardst. Om je dan ook nog eens in te zetten voor de vakbond, de sportclub of de beroepsvereniging is net te veel gevraagd. Effect is dat een toenemend aantal verenigingen last heeft om de inspraakorganen te vullen. En er is veel gemopper is over inactieve leden die wel meeprofiteren, maar niet meedoen. Welke opties heeft een vereniging als de leden zich als klanten gaan gedragen?
Lees verderVerenigingen hebben leden nodig die meepraten en ook meedoen. Veel verenigingen ervaren problemen bij het vinden voldoende actieve leden. Kansen en valkuilen om dit probleem aan te pakken