‘Ken je mij, ken ik jou?’

Dit artikel is gepubliceerd in VM maart 2023

Over verschillende soorten motieven om lid te worden en wat dat betekent voor jouw vereniging.

Vraag een verenigingsman of vrouw naar de leden en je krijgt meestal een getal: ‘We hebben drieduizend leden’. Of driehonderd of tien. Soms krijg je ook nog informatie over wie er niet lid zijn. ‘Ongeveer zeventig procent van onze beroeps- groep is lid’ of: ‘Er is nog maar een klein deel lid’. Dat zegt iets over hoeveel mensen nog bereikt zouden kunnen worden.

Toch zegt zo’n getal maar beperkt iets over wat voor soort leden een vereniging heeft. Wat halen mensen uit hun lidmaatschap en waarom zijn ze lid– en belang- rijker nog – blijven ze dat. Het gaat er dan veel meer over of de vereniging het juiste arrangement kan bieden. Een arrangement dat niet voor alle leden hetzelf- de hoeft te zijn. Sommige leden ruilen vooral met het service-aanbod van de vereniging, andere leden steunen meer het doel in algemene zin. Er zijn leden die graag het netwerk van de vereniging benutten. En er zijn leden die zich echt heel nauw betrokken voelen bij het wel en wee van de vereniging, die zich (mede) eigenaar voelen. Al die leden hebben hun eigen motief om lid te zijn en te blijven. Voor de vereniging is het goed om serieus af te wegen voor welke leden je graag een arrangement biedt, wat je wie te bieden (wilt) hebben.

Lees verder

Vaart met je vereniging

Dit artikel is gepubliceerd in VM maart 2019

Wat beweegt een vereniging en hoe maak je keuzes in wat je doet: strategisch evenwicht tussen collectief belang en individueel profijt

Je wilt met elkaar iets bereiken. Samen werk je aan dat ene doel waar je in gelooft: de wereld verbeteren, de markt of je vak versterken, elkaar supporten… Maar wat doe je concreet om dat doel te bereiken? Met genoeg mensen en middelen zou je alles wel willen doen! Een vereniging drijft immers op passie, dus ideeën en dromen genoeg. Maar ook voor een vereniging geldt dat er keuzes gemaakt moeten worden. Hoe lastig ook voor velen, dat weten wij uit ervaring.

Waar je het accent op legt hangt af van hoe de wereld er buiten uit ziet voor jouw leden én wat die leden jou graag willen zien doen. Weinig dynamiek buiten, dan willen leden vermoedelijk vooral dat de service van de vereniging super is.  Grote wetswijzigingen op stapel, veranderende markt, slecht imago, dan zullen leden de relevantie van investeren in belangenbehartiging sneller zien.  Strategische keuzes maken start bij het goed in beeld hebben van de relevante ontwikkeling. En dan de leden bevragen wat voor hen het meest relevant is. Dan werkt het model van de scheepsschroef voor de vereniging.

Lees verder

Deep Democracy: van tegenstanders naar medestanders

Dit artikel is gepubliceerd in VM maart 2018

Deep Democracy is een besluitvormingsmethode waarbij niet alleen meningen worden opgehaald, maar ook gedeeld in het proces. Zo kom je tot besluiten met behoud van draagvlak.

De uitdaging van de vereniging is om het ophalen van meningen en het nemen van besluiten goed met elkaar te vervlechten

Deep Democracy is een wereldwijd gebruikte methode in politiek, commercie en maatschappelijk middenveld. Het is echter binnen verenigingen nog relatief onbekend. Juist voor verenigingen, met veel diversiteit in leden en complexe besluitvorming, is het zeer geschikt. Daarom de uitdaging: maak van de tegenstanders in je vereniging medestanders! Voor ons is Deep Democracy een methode die erom vraagt gebruikt te worden in verenigingsland.

Lees hier het artikel van Julien Beuken over Deep Democracy in de context van verenigingen 

Lees verder

Stoppen of een andere koers gaan varen?

Dit artikel is gepubliceerd in Missionaire Agenda

Een artikel van Marike Kuperus

Wat voor veel verenigingen geldt, zie je ook bij MOV-groepen. Marike Kuperus noemt het ‘de cirkels van betrokkenheid’. De kern wordt gevormd door een kleine groep zeer betrokken vrijwilligers (ook wel eigenaarsleden genoemd). Zij verrichten heel veel taken en bepalen wat er gebeurt. Daaromheen bevinden zich nog wel enkele cirkels: die van de groep die wel betrokken is en af en toe bereid is te helpen (‘actieve leden’), bijvoorbeeld bij het verspreiden van flyers of een keer collecteren in de kerk.

Stoppen of een andere koers gaan varen?

Lees verder

Je bent jong en je wilt wat (worden)

Dit artikel is gepubliceerd in VM december 2016

Een carrière in verenigingsland?

Wat wil jij worden als je groot bent? Van dokter, buschauffeur, leraar of  piloot heeft iedereen wel een beeld, maar van een verenigingsmanager? Er  zullen  weinig mensen zijn die als kind al droomden van een carrière in een brancheorganisatie of een belangenvereniging. Eigenlijk is dat jammer, want juist op die plek krijg je als jonge starter direct een breed beeld van de wereld…

Lees verder

Mag ik dan bij jou

Dit artikel is gepubliceerd in VM maart 2016

Lidmaatschapsmotieven en Leden Werven

Lidmaatschap spreekt niet vanzelf. Het heeft het karakter van een ruilmiddel. Mensen sluiten zich aan omdat het verband op dat moment iets aantrekkelijks te bieden heeft. En ze wegen na verloop van tijd af of deze baten nog steeds in verhouding staan tot de materiële of immateriële kosten die ertegenover staan. Dit is voor een beetje verenigingsprofessional een open deur, een waarheid als een koe. En toch is het al jaren heel lastig om die ruil goed in te vullen. Het heeft iets te maken met nieuwe generaties, met kanteltijden, met individualisme en of met de grote zelfredzaamheid van vandaag.

Lees verder

Laat de achterban met het hoofd werken

Dit artikel is gepubliceerd in VM december 2013

De achterban activeren: leden beter binden door meer te vragen, is dat een idee?

Werkt het en kun je dat juist online inzetten? De ANWB denkt van wel.

We leven in een tijd van razendsnelle technologische ontwikkelingen. Het is nog nooit zo gemakkelijk en goedkoop geweest om met anderen in contact te komen, je mening te delen of kennis te verzamelen. Allemaal activiteiten die traditioneel ‘des verenigings zijn’. En toch zijn verenigingen slechts zelden voorlopers op het gebied van digitale communicatie: social media worden met meer dan enige reserve in gezet. De ANWB laat echter zien dat een vereniging digitaal kan excelleren en dat moderne techniek meerwaarde kan creëren. Het kan vorm geven aan nieuwe manieren van actief lidmaatschap en een vernieuwde maatschappelijke rol.

Lees verder

Uiteindelijk doe ik het voor Koen

Dit artikel is gepubliceerd in VM december 2013

Over de waarde van beroepskrachten

De sleutel naar een actief kader is de verenigingsprofessional die de leden en bestuurders ondersteunt en begeleidt. We noemen deze ‘Koen’.

Hij (of zij) is goud waard: die enthousiaste beroepskracht die als spin in het web leden en afdelingsbesturen begeleidt; als regiomanager, vrijwilligerscoördinator of adviseur verenigingszaken. De functie van deze beroepskracht heeft in ongeveer elke vereniging een andere naam. Voor het gemak noemen we het in dit artikel de Koenfunctie. Het gaat voor de leden namelijk om een persoon. Door zo’n beroepskracht voelt een afdelingsbestuurder, commissielid of vrijwilliger zich gewaardeerd en loyaal: ‘Ik kan Koen toch niet laten zitten’.

Lees verder

Wij zijn allemaal bezig met mensen verbinden en activeren

Dit artikel is gepubliceerd in VM december 2013

David Wijnperle in gesprek met Floris van Overveld, transitiemanager PvdA, Vincent Ariëns, communitymanager Seats2meet en Martin Terpstra, directeur VVVF.

Hoe werkt de vereniging van de toekomst en wat is dan de rol van leden? Kun je iets leren van nieuwe initiatieven? Leden mogen weer meedoen.

Tijd is net als geld een schaars middel, maar er is één groot verschil: wie tijd geeft, komt zelf mee. Hoe kun je mensen binden en activeren zodat ze de vereniging (mee)maken? Hierover praten drie managers. Ze komen van een politieke partij, de PvdA, een branchevereniging, VVVF, en van een organisatie nieuwe stijl, Seats2meet.

Floris van Overveld is transitiemanager bij de PvdA, het is zijn taak om het potentieel onder de 53.000 leden te ontsluiten. “We hadden de hardnekkige neiging om steeds meer taken in de vereniging met betaalde krachten te organiseren. Dat gaan we nu weer meer met de leden zelf doen. Er speelt een schaarsteargument mee, maar dit is ook veel leuker en aantrekkelijker voor de leden.”

Lees verder

Civil society is van de burger

Dit artikel is gepubliceerd in Tijdschrift voor sociale vraagstukken, najaar 2013

Een artikel van Marike Kuperus en Lucas Meijs

Besturen in maatschappelijke organisaties is verworden tot toezicht houden namens de overheid. De civil society is steeds verder buiten beeld geraakt. Het is tijd voor nieuwe vormen van
mede-eigenaarschap, aldus Lucas Meijs en Marike Kuperus.

Jarenlang zijn in Nederland de organisaties in de civil society indirect gefinancierd via de overheid. Maatschappelijke instellingen zijn daarmee grotendeels onder supervisie gekomen van de overheid als beleidsmaker. En de civil society is gerestyled met codes good governance.

Lees verder

Zoektocht naar vernieuwing – CNV

Dit artikel is gepubliceerd in CNV Akkoord juni 2013

Dat de ledenaantallen van vakbonden teruglopen is geen geheim. De vakbeweging is op zoek naar vernieuwing en staat zichzelf daarbij soms in de weg. Volgens verenigingsdeskundige David Wijnperle ligt de oplossing voor het CNV echter dichterbij dan je zou verwachten.

‘Speel in op de behoefte aan toegevoegde waarde’

Een paar jaar geleden kwam Wijnperle voor het eerst in contact met CNV Dienstenbond. Hij kwam erachter dat de vakbeweging worstelde met het probleem mensen aan te trekken uit groepen die niet traditioneel georganiseerd zijn. Zoals uit de creatieve industrie waar veel jonge gamedesigners en app-ontwikkelaars in werken. “Veel organisaties denken vanuit het probleem”, zegt Wijnperle. “Jullie ook. Bijvoorbeeld: We hebben te weinig jonge leden. Daar maken jullie een plan op, rollen een campagne uit en openen allerlei communicatiekanalen. Maar vaak valt het resultaat tegen. De groep die je wilt bereiken voelt zich nog steeds niet aangesproken.” …

Lees verder

Verenigingsdemocratie in het Twittertijdperk

Dit artikel is gepubliceerd in VM september 2012

Over besturen, legitimiteit en verenigingsdemocratie in de vereniging anno nu

Hoe vind je evenwicht tussen de checks and balances van de formele organen en de directe dynamiek van de Twitterdemocratie? In deze tijd waarin de besluitvorming in de formele verenigingsdemocratie regelmatig wordt weggedrukt door trending topics op Twitter en Facebook is dat een uitdaging.

De traditionele verenigingsdemocratie is de laatste decennia onder druk komen te staan. Eerst werd het moeilijker om leden te vinden die in besturen en raden plekken wilden opvullen. Een blanco cheque op je tijd en stroperige vergadercircuits. Voor drukke taakcombineerders of jonge starters niet aantrekkelijk. Verenigingsorganen zijn hierdoor vaak onvoldoende representatief en niet in staat om de brug naar de nieuwe generaties te slaan. Vervolgens zijn er –naast de bestaande formele democratische processen – informele, alternatieve manieren ontstaan om de achterban te raadplegen: panels, internetraadplegingen, dialoogprojecten.

Veel verenigingsbureaus benutten de nieuwe manieren om de diversiteit in de achterban te consulteren. Deze interactieve democratie is nieuw en nog volop in ontwikkeling. Het is dus ook nog niet uitgekristalliseerd wie je ermee bedient en welke betrokkenheid je organiseert. Het lijkt voor veel verenigingen echter wel dé manier om de dynamische veertig-minners te bereiken die zich niet onder het verenigingskader bevinden. …

Lees verder

De nieuwe vakbeweging bestaat al

Dit artikel is gepubliceerd in VM april 2012

Een artikel van David Wijnperle

Waarom ga je bij de vakbond? Natuurlijk spelen waarden als solidariteit en rechtvaardigheid een rol. En dat je vader zijn hele leven vakbondslid was. Een laag dieper gaat het om onzekerheidsvermijding. Hoe werkt dit nu en in de toekomst? Co-organising voor een nieuw collectief perspectief.

Er is geen ontkomen aan: het is crisis! We zijn dwarrelende pluisjes in een wereldwijde orkaan. Wie begrijpt een garantie van 500 miljard? Weet u waar de strakblauwe hypotheken gebleven zijn? Wanneer mag u met pensioen, als u dat ooit krijgt? In zo’n tijd is de bescherming van de vakbond aantrekkelijker dan ooit. Zou je denken.

De werkelijkheid is dat allerlei groepen in de samenleving de vakbond niet of nauwelijks aantrekkelijk vinden. En dan heb ik het niet over de bovenbazen, maar over potentiele achterban: vrouwen, jongeren, migranten, flexwerkers en zzp’ers. Je hoeft weinig verstand van getallen te hebben, om uit te rekenen dat dit meer dan de helft van de bevolking is en dat er zich nogal wat werkenden onder bevinden. En deze werkenden betalen vaak een hoge prijs voor de crisis. De vakbond lukt het onvoldoende om de link met de jongere generaties uit de achterban te leggen.

Lees verder

Co-creatie en het organiseren van betrokkenheid

Dit artikel is gepubliceerd in VM september 2011

Een artikel van Willem-Jan de Gast, David Wijnperle en Roelf van Run

Hoe goed kent u uw achterban? Weet u op welke manier al die mensen en organisaties bij de vereniging betrokken zijn? Co-creatie draait om het aanspreken van betrokkenheid en het benutten van kennis, ideeën en netwerken van leden.

Doneer je mening… Wacht, nog een keer lezen, wat stond daar? Inderdaad, doneer je mening! Ik hoef dus geen geld of tijd te geven, maar mag ideeën en vragen bijdragen? Oxfam Novib, van wie deze prachtige pay-off is, spreekt op deze manier niet alleen de huidige achterban op een andere manier aan, maar ook een hele nieuwe groep, en wel mensen die graag meedenken over internationale samenwerking zonder zich gelijk te willen binden aan de organisatie.

Lees verder

Culturele diversiteit in de achterban

Dit artikel is gepubliceerd in VM februari 2011

Een artikel van Marike Kuperus en Wil Verschoor

De verkiezingsuitslag, het optreden van Wilders en de formatie hebben het vraagstuk van de multiculturele samenleving vol onder de aandacht gebracht. En dan vooral de problematische kant. De successen blijven buiten beeld. Hoe zit het eigenlijk met de multi-culturaliteit van verenigingen? Hoe groot is de culturele diversiteit in de achterban?

Zien we integratie en samenwerking of is het polderland nog wit? Zijn allochtone ondernemers lid van een brancheorganisatie of organiseren zij zich op een andere manier? Moeten patiëntenorganisaties een apart aanbod hebben voor leden met een migrantenafkomst? En ook: wat kan een organisatie doen om meer bi-culturele leden binnen te krijgen én te houden? Met andere woorden: hoe kunnen verenigingen omgaan met de groeiende culturele diversiteit in hun achterban? In dit artikel schetsen we het kader rondom culturele diversiteit en geven we daarnaast voorbeelden van patiënten/consumentenorganisaties. In een tweede artikel gaan we in op culturele diversiteit in de brancheverenigingen.

Organisaties die zich afvragen of ze aan de slag zullen gaan met diversiteit moeten zichzelf eerst drie basisvragen stellen om de relevantie te onderzoeken. Het thema aanpakken is maatwerk. Een optie kan dan zijn om allianties aan te gaan met migrantennetwerken.

Lees verder

Verenigingsdemocratie: lust of last

Dit artikel is gepubliceerd in VM december 2010

Is er toekomst voor de verenigingsdemocratie?

Dit najaar keek heel Nederland toe hoe de vereniging CDA haar ‘feest van de democratie’ vierde. De ANWB gooide de ‘ledenpeiling’ op internet en alle Nederlanders mochten ook daar meepraten. KWF stapte echter af van het verenigingsmodel. Nadert de verenigingsdemocratie  haar einde of is er toekomst voor de vereniging?

Op zaterdag 2 oktober 2010 congresseerden 4500 CDA-leden onder het toeziend oog van honderdduizenden Nederlanders. Op de tv zagen we leden die opstonden en hun gedachten uitspraken. We zagen chaos, maar ook discipline. We zagen botsingen tussen intern en extern, tussen pragmatisch en principieel. We zagen democratie in uitvoering, in alle openheid. En we zagen hoe er een lange dag nodig was, vol tegenstellingen, en hoe er aan het eind van de dag nog steeds een vereniging bestond. Volgens de vervangend partijvoorzitter komen er op het partijbureau van het CDA telefoontjes binnen van mensen die lid willen worden en de partij doet het beter in ‘de peilingen’. Het ‘feest van de democratie’, zoals fractieleider Verhagen het congres typeerde, heeft bijgedragen aan wat de partij wil bereiken: steun vinden voor haar standpunten, zowel bij ‘de trouwe achterban’ als daarbuiten.

Lees verder

Democratie nieuwe stijl

Dit artikel is gepubliceerd in VM april 2010

Een artikel van Marike Kuperus en Adriaan Vonk

Veel verenigingen zoeken naar een uitweg voor het hartfalen van de verenigingsdemocratie. Ze proberen via nieuwe kanalen de achterban te bevragen en daarnaast, tegelijk, de oude organen opnieuw in te richten. Dat is geen gemakkelijk proces. Zoek naar balans voor de drie gronden van legitimiteit.

Hebt u hem al gehad of komt hij binnenkort: de ALV, ledenraad, verenigingsraad, bondsraad, congres…? Bij de ene vereniging is het een jaarlijks ritueel, de andere vereniging heeft er 10 per jaar. Soms zijn het 300 mensen, soms 60, 30 of 15. Ze zijn gekozen, afgevaardigd, of zitten er uit hoofde van hun functie in een gewest of regio. Hoe het er ook uitziet, het is het hoogste orgaan van de vereniging, het is dé stem van de achterban, maar helaas is het zelden iets waar de mensen in de vereniging geïnspireerd door raken. En erg representatief is het meestal ook niet. Verenigingen zoeken een uitweg door via nieuwe kanalen de achterban te bevragen en door te trachten de oude organen opnieuw in te richten. Dat is geen makkelijk proces. Hoe kun je oud en nieuw benutten?

De haarvaten van de poldersamenleving slibben dicht. De verenigingsdemocratie functioneert formeel nog wel, maar je kunt vraagtekens zetten bij de wérkelijke legitimiteit.

Lees verder

Voorzitter of directeur, spiegelbeeld of tegenwicht

Dit artikel is gepubliceerd in VM december 2008

Een artikel van Marike Kuperus, Dedan Schmidt en Sacha Gomperts

Een kerstboom met twee pieken zou je het kunnen noemen. De ene piek is de voorzitter van de vereniging en de andere de directeur van het bureau. Alle must-havecompetenties voor dit team op een rij, omdat het handig is een duidelijk beeld van beide rollen te hebben.

Elke vereniging met een werkorganisatie van enige omvang heeft aan de top twee belangrijke posities: de voorzitter van de vereniging en de directeur van het bureau. In de praktijk zie je dat de rollen en taken van deze twee functies op heel verschillende manieren worden ingevuld. Soms is de directeur intern én extern het boegbeeld en is de voorzitter vooral aanspreekpunt in de relatie naar de verenigingsachterban. Soms is juist de voorzitter het gezicht naar buiten en is de directeur met name verantwoordelijk voor de goede organisatie van de uitvoering.

Zo is bij verenigingen als MKB-Nederland of NOC*NSF de voorzitter de centrale figuur. Hij of zij fungeert als ledenbinder, belangenbehartiger, gezicht en boegbeeld. Iedereen kent Hermans en Terpstra. De directeuren van deze verenigingen functioneren veel meer op de achtergrond. Bij verenigingen als BOVAG en ANWB zijn het juist de directeuren die iedereen kent: Burgman en Van Woerkom. De voorzitters van dit soort clubs zijn dan weer veel minder zichtbaar. Zij opereren meer achter de schermen en vaak met een beperkter takenpakket.

Lees verder

De plus en min van de postcode: Afdelingen en hun onderhoud

Dit artikel is gepubliceerd in VM april 2009

Een artikel van Marike Kuperus, Saskia Peerenboom en Dedan Schmidt

De meeste verenigingen kennen een afdelingsstructuur, districten, regio’s of plaatselijke afdelingen. De kunst is om deze afdelingen zo in te zetten dat ze een duidelijke functie vervullen. Niet meer en ook niet minder. Afschaffen is in het verleden niet altijd goed bevallen.

In deze tijd van kredietcrisis hoef je weinig mensen ervan te overtuigen dat wij in een globale samenleving leven. Elke euro of dollar die ergens in de wereld op z’n kant rolt, lijkt wereldwijd een aardbeving te veroorzaken. Maar niet alleen financieel zijn we wereldwijd verweven geraakt. We chatten met zielsverwanten in New Delhi of New York. We bestellen boeken in Amerika, wijn uit Italië en laten onze ogen laseren in Turkije of Thailand. Wat is onze postcode anders dan een toevallige fysieke vindplaats?

Toch wordt gelijktijdig op veel terreinen gewerkt aan decentralisatie van beleid. Wat op nationaal niveau lag wordt meer naar regio’s en gemeenten gebracht. Lokaal wordt bepaald of het geld gaat naar thuiszorg, bibliotheek of jeugdhulp. Dichtbij huis, aanpassen aan de menselijke maat en de eigen situatie, is het nieuwe adagium. Niet alleen bij de overheid, maar ook bij de mensen zelf. Elke regionale omroep heeft zijn eigen journaal en veelbekeken streeksoap. In de meeste steden en dorpen is er een hernieuwde interesse in de eigen geschiedenis en in lokale tradities. Globalisering en ‘lokalisering’ zijn gelijktijdig optredende trends.

Lees verder

Het avontuur van Bert: Overleven besturen de 21e eeuw?

Dit artikel is gepubliceerd in MOVISIE februari 2009

Een artikel van David Wijnperle en Willem-Jan de Gast

Met gepaste trots stellen wij Bert aan u voor. Bert is de hoofdpersoon van dit avontuur. Centraal staat de vraag hoe besturen van vrijwilligersorganisaties in beweging kunnen komen. Want beweging is noodzakelijk om de 21e eeuw te kunnen overleven. Bert is een metafoor om te laten zien wat er fout kan gaan als organisaties niet veranderen en welke mogelijkheden er zijn om in beweging te komen. Ons uiteindelijke doel is om vrijwilligersorganisaties perspectieven te bieden waarmee ze besturen aantrekkelijk kunnen maken en houden.

Overleven besturen de 21ste eeuw?

Lees verder

Vrijwilligersmanagement op de lange termijn

Dit artikel is gepubliceerd in VIO 2007 suplement

Kansen en bedreigingen bij toekomstige inzet van leden in verenigingen

Het onderzoek The tragedy of the commons en het Nederlandse vrijwilligerswerk vertrekt vanuit de gedachte dat vrijwilligerswerk gezien kan worden als een collectieve bron. Dit artikel over de inzet van leden in verenigingen richt zich op de tweede vraag: Wat is goed vrijwilligersmanagement op de lange termijn? En dan in het bijzonder op de situatie in verenigingen.

Opvallend genoeg leidt een goed resultaat op het ene vlak ook tot versterking van het andere. Goed vrijwilligersmanagement leidt tot nieuwe vrijwilligers die meedoen en daarmee ook meedenken. Inspirerende manieren om mee te denken, stimuleert leden om nauwer betrokken te raken bij de vereniging. Dat kan weer leiden tot vrijwillige inzet.

 

Lees verder

Kansen en valkuilen bij het zoeken van actieve leden

Dit artikel is gepubliceerd in VM november 2006

Een VM artikel van Marike Kuperus en Pallas Lam

In alle verenigingen zijn er leden betrokken bij het bestuur en de besluitvorming. Daarnaast is er in heel veel verenigingen sprake van de inzet van leden bij uitvoering. Leden denken mee in werkgroepen, organiseren het jaarlijkse congres of zitten in de redactie van het verenigingsblad. Daarmee zijn verenigingen (vaak onbewust) grootgebruikers van vrijwillige inzet. Wat moet je als vereniging zonder actieve leden? Zonder mensen uit de achterban die zich inzetten voor het bestuur, meedenken over beleid en meedoen met de organisatie van activiteiten?

Feit is dat veel verenigingen constateren dat de binding en daarmee ook de inzet van leden aan verandering onderhevig is. Mensen hebben het druk. Werk- en privéverplichtingen trekken om het hardst. Om je dan ook nog eens in te zetten voor de vakbond, de sportclub of de beroepsvereniging is net te veel gevraagd. Effect is dat een toenemend aantal verenigingen last heeft om de inspraakorganen te vullen. En er is veel gemopper is over inactieve leden die wel meeprofiteren, maar niet meedoen. Welke opties heeft een vereniging als de leden zich als klanten gaan gedragen?

Verenigingen hebben leden nodig die meepraten en ook meedoen. Veel verenigingen ervaren problemen bij het vinden voldoende actieve leden. Kansen en valkuilen om dit probleem aan te pakken

Lees verder

(Te)Rug naar de achterban

Dit artikel is gepubliceerd in VM april 2006

Een VM artikel van Marike Kuperus en Kees van der Pijl

Het einde van de stilte-strategie.

Goede relaties aan de poldertafel zijn ideaal voor elke beroepsvereniging of brancheorganisatie. Dat is veel effectiever dan achteraf een boel lawaai moeten maken over reparatievoorstellen… Maar is dat wel zo ideaal? Voor een goede relatie met de eigen achterban is de strategie van connecties en stille diplomatie minder aantrekkelijk. De achterban herkent de winst niet en gaat afstand of wantrouwen voelen naar de vertegenwoordigers: ‘Wat heb ik eigenlijk aan die club?’ ‘Waar betalen we die contributie voor?’ Dergelijke uitingen zijn alarmsignalen. Want zonder connectie met je achterban verlies je als belangenbehartiger representativiteit en legitimiteit. En dan zitten bestuurders en managers van belangenverenigingen met een lastig dilemma: dat wat effectief is op het speelveld van het polderoverleg is contraproductief op het speelveld van de achterban. Hoe ga je om met dit dilemma?

Basis van elke belangenvereniging is het feit dat ze letterlijk de belangen van haar leden verenigt. Het is de gedeelde kracht die leden een stem geeft, maar ook zaken mogelijk maakt als collectieve diensten en ledenvoordeel. Hoe meer leden, hoe steviger de macht van het getal en ook hoe breder het serviceaanbod kan zijn. Verenigingen binden leden op twee gronden: 1. door leden te ondersteunen in hun individuele kwesties; 2. met acties die leden het gevoel geven dat voor hun belangen wordt gestreden. …

Lees verder

Hallo, is daar iemand?

Dit artikel is gepubliceerd in VM september 2005

Een VM artikel van Marike Kuperus

Verenigingsdemocratie en de stap naar de 21ste eeuw

De verenigingsdemocratie is te kostbaar om te laten verpieteren. Zonder inspraak geen goede relatie met de achterban, zonder democratie geen legitimiteit. Het onderscheidend kenmerk van een vereniging is niet de achterban op zich (ook Albert Heijn heeft trouwe klanten), niet de betrokkenheid van leden bij het werk (de fans van Marco Borsato steken ongetwijfeld veel tijd in hun idool) en zelfs niet het lidmaatschap (lid kun je ook zijn van de ECI-boekenclub).

Het is het feit dat de leden in formele zin met elkaar de zeggenschap over de organisatie hebben: de verenigingsdemocratie. Die verenigingsdemocratie heeft primair een interne functie: afstemming tussen wensen van de achterban en de activiteiten van de vereniging. Maar minstens zo belangrijk is de functie van de verenigingsdemocratie naar buiten. Het geeft vertegenwoordigers van de vereniging legitimiteit, het recht om namens de achterban uitspraken te doen, soms zelfs om akkoorden te sluiten met gevolgen voor de portemonnee van leden.

Het bekruipt je als bestuurder als het zoveelste oproepje voor nieuwe bestuurders of commissieleden wéér geen reacties oplevert. Het gevoel van ‘Hallo, is daar iemand?’ Intussen blijven veel bestuurlijke plekken gevuld met mensen die het al (te) lang doen.

Lees verder

Strategisch dilemma van ledenorganisaties

Dit artikel is gepubliceerd in VIOO 2005

Een artikel van Marike Kuperus en Kees van der Pijl

Dit interessante artikel maakt duidelijk dat onderzoek naar het organiseren van non-profitorganisaties en vrijwilligersorganisaties een grote stap heeft gemaakt. Het is niet meer een simpel, bijna beschuldigend, artikel waarin standaard bedrijfskundeverhalen worden vertaald naar non-profit omgevingen. In plaats daarvan ontstaat er een meer specifieke benadering die aansluit bij de inhoud van de organisaties. Kuperus en Van der Pijl zijn een extra uitdaging aangegaan door te kijken naar klassieke belangenorganisaties. Deze organisaties zijn op een aantal punten fundamenteel anders dan dienstverlenende organisaties.

Dit artikel is dan ook een aanrader voor een ieder die aan de slag gaat met strategisch management, veranderingen, leden en ledenvergadering. Echter, duidelijk moet zijn dat de hier beschreven politieke dynamiek niet in alle organisaties zal gelden.

Voor succesvolle belangenbehartiging door een belangenvereniging zijn goede relaties met de omgeving essentieel.

Lees verder