Krantenartikel van workshop behoorlijke bestuur, WBTR en ledenactivering
Dit artikel is gepubliceerd in Baarnsche Courant 5 juni 2024
Bestuur
PPINK
Veranderen is gedoe
Dit artikel is gepubliceerd in VM maart 2020
Gebruik het gedoe in een verandertraject. Het helpt om succesvol een nieuwe situatie te realiseren.
De ledendemocratie aanpassen van een ALV naar een leden- raad? Social media en ledenpanels meewegen in de besluit- vorming? De vereniging meer projectmatig laten werken? Veranderen is tegenwoordig de continue factor. Gaat veran- deren dan ook makkelijker, misschien zelfs wel soepel? Onze ervaring is dat veranderen nog steeds weerstand oproept. Je kunt wel een leuk idee hebben, maar om medewerkers en le- den daadwerkelijk mee te krijgen is er toch nog iets anders nodig. Bewegen door de ‘onderstroom’ wordt dat genoemd en emotie of gedoe is daar de brandstof voor. Veranderen gaat niet zonder gedoe.
Veranderen gaat niet vanzelf. Duik in de weerstand en maak de verandering sterker.
Gedoe is waardevol: Tijdens veranderingen zijn er allerlei soorten gedoe. De een kan niet wachten tot het anders is, de ander ziet elke verandering als een probleem, en de derde… die doet gewoon lekker zijn werk, maar wel op de oude ma- nier. Voor de trekker van een verandering kan al dit – ver- schillende – gedrag heel frustrerend zijn, maar stiekem is het heel erg waardevol. Om succesvol te veranderen kunnen we veel leren uit Systemisch TransitieManagement. Dit maakt onderscheid tussen de bovenstroom en de onderstroom.
Lees verderAnders besturen voor leden VGS
Een vereniging heeft kenmerken en doelen waar je niet dagelijks bij stil staat. In de sessies voor ons bestuur en bureau, die Marike begeleidde, hebben we nieuwe inzichten opgedaan en onze inzet voor de leden kunnen aanscherpen. Daarmee hebben we ook gezamenlijk een beter beeld van rollen binnen de vereniging. In onze werkwijze en het jaarplan hebben we dat verder kunnen concretiseren.
Pakt klussen voortvarend op Samenwerking
Amsterdamsche Coöperatieve Woningvereeniging ‘Samenwerking’ B.A.
Inge Poorthuis heeft ons als bestuur en directie van de Amsterdamse Coöperatieve Woningvereniging ‘Samenwerking’ als adviseur bijgestaan in een voor onze coöperatie zeer turbulente periode. Zij heeft zich heel snel ingeleefd in de materie, was verbindend tussen verschillende stakeholders en heeft niet alleen geadviseerd, maar ook keihard gewerkt om voor ons cruciale zaken voor elkaar te krijgen; bijvoorbeeld de voorbereiding van een spannende BALV met maar liefst 750 leden en de verkiezingen van een nieuw bestuur en een gedeeltelijk nieuwe ledenraad. Inge geeft niet snel op, snapt wat er nodig is en pakt klussen voortvarend op. Van harte aanbevolen!
Rob Mommers, voormalig bestuurslid ACW ‘Samenwerking’
Ladder de cirkel binnen
Dit artikel is gepubliceerd in VM dec 2019
Over hoe je met de participatieladder je leden en sympathisanten kunt verleiden meer betrokken te raken.
Genoeg volgers op Facebook en ook best een aardig aantal leden, maar de werkgroepen en commissies zijn las- tig te vullen? Een herkenbaar vraag- stuk voor veel verenigingsmanagers. Je krijgt support voor idealen en stand- punten. Leden betalen (als het goed is) contributie, maar kennelijk is dat nog geen reden om actief te worden, laat staan een reden om je te melden voor het bestuur.
Wat is het gevolg: steeds dezelfde groep leden die zich actief inzet voor de vereniging. Leden actief krijgen, vraagt inzet en maatwerk van de verenigingsprofessional of het bestuur. Met de cirkels van betrokkenheid (zie figuur 1) en de participatieladder (zie figuur 2) krijg je grip op hoe je dat aan- pakt en wat je aan wie kunt bieden. Met de cirkels kun je een beeld krijgen of je alle typen leden wel iets te bie- den hebt. De ladder geeft handvatten om mensen te verleiden om actiever te worden.
Lees verderHoe geolied loopt uw verenigingsas?
Dit artikel is gepubliceerd in VM juni 2019
In de kern van elke schroef zit een as. In de verenigingsas gaat het om dat wat de vereniging doet om de gekozen functies te vervullen: betrekken, besturen, uitvoeren en besluiten. In de verenigingsschroef is dat de verenigingsorganisatie zelf. De verenigingsas bevat de complete infrastructuur van de vereniging: bestuur, werkgroepen, commissies, netwerken en eventuele betaalde krachten van een bureau. Het is hoe de vereniging werkt, het hart en de handen van een vereniging. In die kern wordt door al die mensen, groepen en organen gewerkt aan vier cruciale organisatieprocessen: betrekken van de achter- ban, besluiten over de richting, besturen van de vereniging en uitvoeren van activiteiten om de missie te bereiken.
Lees verderWat is de opdracht aan het bureau?
Dit artikel is gepubliceerd in VM dec 2018
De ondersteuningsdriehoek kan je helpen om de uitvoeringsopdracht scherp te krijgen en professionals en actieve leden effectief in te zetten.
In een ALV of ledenraad valt het formele besluit over wat je wil gaan doen om je missie te bereiken. Dit heeft de vorm van een meerjarenstrategie, een jaarplan of een beleid. Deze plannen behelzen – vaak expliciet, soms impliciet – de opdracht aan de ‘uitvoeringsorganisatie’ van de vereniging. De uitvoeringsorganisatie van een vereniging bestaat uit alle betaalde krachten en ook uit de actieve leden of vrijwilligers die meewerken aan de uitvoering van het beleid.
Het betaalde bureau is in de meeste gevallen de aanstuurder van de uitvoering en de uitvoerder van een deel van de taken. Hoe duidelijker de opdracht geformuleerd wordt, hoe effectiever die uitvoering kan gaan. Verenigingsspanning ontstaat vaak als er ambivalenties in de ambities zitten of als de ambities en de middelen niet met elkaar in lijn zijn.
Om de uitvoeringsopdracht aan een verenigingsbureau scherp te krijgen kan de ondersteuningspiramide helpen. De piramide geeft inzicht in de typen werkzaamheden en rollen die een bureau heeft en helpt om te kiezen waar je de nadruk op wil leggen. Met het model krijg je als vereniging ook zicht op hoe relevant de basisvoorzieningen zijn voor de tevredenheid van de leden.
Lees verderBestel: Routeplanner voor Verenigen
Ons boek voor de vereniging is uit! Ideaal voor alle beroepskrachten en besturen, verenigingsmanagers en directeuren
Wat vind je met de Routeplanner?
- Deel I van onze reisgids gaat over de cultuur en historie, over het DNA van de vereniging
- Deel II gaat over het organiseren van eigenaarschap en passie. Daar draait het om in de vereniging.
- Deel III van de Routeplanner gaat over hoe je een vereniging in beweging krijgt en houdt.
De Routeplanner voor Verenigen verkrijgbaar via de gewone kanalen (boekhandel €29,95) direct bestellen kan bij DNA.
Het is geschreven door Marike Kuperus, Inge Poorthuis, Peter van der Loo en David Wijnperle
Vragen of reacties vinden we altijd leuk!
| ISBN | |
| Verkoopprijs | |
| Uitgever | |
| Jaar van uitgave | |
| Aantal pagina's |
Heel Holland Bestuurt – VM column Marike Kuperus
Dit artikel is gepubliceerd in VM
Vorige week was ik in een zalencentrum ergens in het land. Er hadden zich zeker 150 bestuursleden verzameld van alle plaatselijke afdelingen van de vereniging uit die provincie. Het zou die middag gaan over ‘anders besturen’. Anders besturen is een begrip dat tegenwoordig vaak langskomt in verenigingsland. Wel wat vaag. De hoop is dat als je het maar anders doet, dat het minder ingewikkeld en zwaar en meer aantrekkelijk wordt. We zijn die middag bezig geweest met…
lees verder over besturen in verenigingsland…
Lees verderProfessionalisering bureau, bestuur & vereniging: NVKC
Inge Poorthuis van Kuperus&Co heeft de NVKC geholpen bij de verdere professionalisering van bureau, bestuur en vereniging. Kuperus&Co bracht ruime ervaring met verenigingen in. Inge zorgde met een frisse blik voor een spiegel en expertise in het proces van verandering. Met name door haar betrokkenheid en hands-on aanpak werd Inge als “eigen” gezien in de vereniging. Dit heeft zeker bijgedragen tot het goede resultaat.
In dialoog met de amateur
En wat we van de schilder kunnen leren
We hebben de schil
der net gehad. Schilderen is een klus die je zelf kan, maar de professional kan het beter en sneller. Dit was een goede schilder. Hij was vooral goed omdat hij precies de goede maat had van eigen verantwoordelijkheid en overleg. Hij meldde extra werk, met hoe en waarom en alternatieven. Gaf ons keus in de kwaliteit van verf. Hij was trots op z’n werk aan ons huis. En.. hij nam ons serieus als amateurschilders.
Zo zou de verenigingsdemocratie ook moeten werken: Wij als ledenraad en de schilder als bestuur van de werkorganisatie. Natuurlijk de vergelijking gaat mank. De governance van de vereniging is complexer, maar toch de parallel is interessant.
Elke ledenraad is minder professioneel dan de professional en minder bestuurlijk dan het bestuur. Ze hebben jou als professional juist in dienst omdat je het beter kunt. Voor elke professionele competente werkorganisatie is het dus wel eens frustrerend dat de complexiteit van vragen niet wordt begrepen, discussies herhaald worden, betrokken bevlogen ‘amateurs’ met een eigen kijk op de wereld een onmogelijke of onverstandige andere kant op denken.
De besturing van de vereniging is bij uitstek een proces van dialoog en afweging. In dialoog met elkaar, ieders visie en perspectief in beschouwing nemen en uiteindelijk komen tot afgewogen besluitvorming. Dat was het gesprek tussen ons en die schilder: een echte dialoog van mensen die houden van oude huizen en elkaar waarderen voor enerzijds het vakmanschap en anderzijds de bereidheid om te investeren in het beste werk.
Verenigingsdemocratie in het Twittertijdperk
Dit artikel is gepubliceerd in VM september 2012
Over besturen, legitimiteit en verenigingsdemocratie in de vereniging anno nu
Hoe vind je evenwicht tussen de checks and balances van de formele organen en de directe dynamiek van de Twitterdemocratie? In deze tijd waarin de besluitvorming in de formele verenigingsdemocratie regelmatig wordt weggedrukt door trending topics op Twitter en Facebook is dat een uitdaging.
De traditionele verenigingsdemocratie is de laatste decennia onder druk komen te staan. Eerst werd het moeilijker om leden te vinden die in besturen en raden plekken wilden opvullen. Een blanco cheque op je tijd en stroperige vergadercircuits. Voor drukke taakcombineerders of jonge starters niet aantrekkelijk. Verenigingsorganen zijn hierdoor vaak onvoldoende representatief en niet in staat om de brug naar de nieuwe generaties te slaan. Vervolgens zijn er –naast de bestaande formele democratische processen – informele, alternatieve manieren ontstaan om de achterban te raadplegen: panels, internetraadplegingen, dialoogprojecten.
Veel verenigingsbureaus benutten de nieuwe manieren om de diversiteit in de achterban te consulteren. Deze interactieve democratie is nieuw en nog volop in ontwikkeling. Het is dus ook nog niet uitgekristalliseerd wie je ermee bedient en welke betrokkenheid je organiseert. Het lijkt voor veel verenigingen echter wel dé manier om de dynamische veertig-minners te bereiken die zich niet onder het verenigingskader bevinden. …
Lees verderNog beter besturen. Vinden en binden van betrokken bestuurders
Een handige pocket van David Wijnperle en Willem-Jan de Gast
In deze pocket Nog beter besturen beschrijven Willem-Jan de Gast en David Wijnperle hoe u tot een goed functionerend bestuur komt. Zij geven u handvatten en tips waarmee u direct aan de slag kunt. Deze pocket is bedoeld voor alle bestuurders van verenigingen en stichtingen. De pocket helpt bestuurders van verenigingen en stichtingen hoe je tot een goed functionerend bestuur kunt komen. Het biedt handvatten en tips om direct mee aan de slag te gaan.
Deze publicatie is te bestellen via De Zaak.
| ISBN | 978-90-78586-34-0 |
| Verkoopprijs | € 8,50 |
| Uitgever | SBP BV |
| Jaar van uitgave | 2012 |
| Aantal pagina's | 76 |
Vrijwilligers. Vinden en binden van betrokken medewerkers
Een handige pocket van David Wijnperle en Willem-Jan de Gast
Deze pocket is voor alle bestuurders, coördinatoren en begeleiders die zich in verenigingen en stichtingen bezighouden met vrijwilligers. Praktisch geschreven, bedoeld om mee aan de slag te gaan.
Deze publicatie is te bestellen via De Zaak.
| ISBN | 978-90-78586-25-8 |
| Verkoopprijs | € 8,50 |
| Uitgever | SBP BV |
| Jaar van uitgave | 2011 |
| Aantal pagina's | 86 |
Voorzitter of directeur, spiegelbeeld of tegenwicht
Dit artikel is gepubliceerd in VM december 2008
Een artikel van Marike Kuperus, Dedan Schmidt en Sacha Gomperts
Een kerstboom met twee pieken zou je het kunnen noemen. De ene piek is de voorzitter van de vereniging en de andere de directeur van het bureau. Alle must-havecompetenties voor dit team op een rij, omdat het handig is een duidelijk beeld van beide rollen te hebben.
Elke vereniging met een werkorganisatie van enige omvang heeft aan de top twee belangrijke posities: de voorzitter van de vereniging en de directeur van het bureau. In de praktijk zie je dat de rollen en taken van deze twee functies op heel verschillende manieren worden ingevuld. Soms is de directeur intern én extern het boegbeeld en is de voorzitter vooral aanspreekpunt in de relatie naar de verenigingsachterban. Soms is juist de voorzitter het gezicht naar buiten en is de directeur met name verantwoordelijk voor de goede organisatie van de uitvoering.
Zo is bij verenigingen als MKB-Nederland of NOC*NSF de voorzitter de centrale figuur. Hij of zij fungeert als ledenbinder, belangenbehartiger, gezicht en boegbeeld. Iedereen kent Hermans en Terpstra. De directeuren van deze verenigingen functioneren veel meer op de achtergrond. Bij verenigingen als BOVAG en ANWB zijn het juist de directeuren die iedereen kent: Burgman en Van Woerkom. De voorzitters van dit soort clubs zijn dan weer veel minder zichtbaar. Zij opereren meer achter de schermen en vaak met een beperkter takenpakket.
Lees verderDe plus en min van de postcode: Afdelingen en hun onderhoud
Dit artikel is gepubliceerd in VM april 2009
Een artikel van Marike Kuperus, Saskia Peerenboom en Dedan Schmidt
De meeste verenigingen kennen een afdelingsstructuur, districten, regio’s of plaatselijke afdelingen. De kunst is om deze afdelingen zo in te zetten dat ze een duidelijke functie vervullen. Niet meer en ook niet minder. Afschaffen is in het verleden niet altijd goed bevallen.
In deze tijd van kredietcrisis hoef je weinig mensen ervan te overtuigen dat wij in een globale samenleving leven. Elke euro of dollar die ergens in de wereld op z’n kant rolt, lijkt wereldwijd een aardbeving te veroorzaken. Maar niet alleen financieel zijn we wereldwijd verweven geraakt. We chatten met zielsverwanten in New Delhi of New York. We bestellen boeken in Amerika, wijn uit Italië en laten onze ogen laseren in Turkije of Thailand. Wat is onze postcode anders dan een toevallige fysieke vindplaats?
Toch wordt gelijktijdig op veel terreinen gewerkt aan decentralisatie van beleid. Wat op nationaal niveau lag wordt meer naar regio’s en gemeenten gebracht. Lokaal wordt bepaald of het geld gaat naar thuiszorg, bibliotheek of jeugdhulp. Dichtbij huis, aanpassen aan de menselijke maat en de eigen situatie, is het nieuwe adagium. Niet alleen bij de overheid, maar ook bij de mensen zelf. Elke regionale omroep heeft zijn eigen journaal en veelbekeken streeksoap. In de meeste steden en dorpen is er een hernieuwde interesse in de eigen geschiedenis en in lokale tradities. Globalisering en ‘lokalisering’ zijn gelijktijdig optredende trends.
Lees verderHet avontuur van Bert: Overleven besturen de 21e eeuw?
Dit artikel is gepubliceerd in MOVISIE februari 2009
Een artikel van David Wijnperle en Willem-Jan de Gast
Met gepaste trots stellen wij Bert aan u voor. Bert is de hoofdpersoon van dit avontuur. Centraal staat de vraag hoe besturen van vrijwilligersorganisaties in beweging kunnen komen. Want beweging is noodzakelijk om de 21e eeuw te kunnen overleven. Bert is een metafoor om te laten zien wat er fout kan gaan als organisaties niet veranderen en welke mogelijkheden er zijn om in beweging te komen. Ons uiteindelijke doel is om vrijwilligersorganisaties perspectieven te bieden waarmee ze besturen aantrekkelijk kunnen maken en houden.
Lees verderOverleven besturen de 21ste eeuw?
(Te)Rug naar de achterban
Dit artikel is gepubliceerd in VM april 2006
Een VM artikel van Marike Kuperus en Kees van der Pijl
Het einde van de stilte-strategie.
Goede relaties aan de poldertafel zijn ideaal voor elke beroepsvereniging of brancheorganisatie. Dat is veel effectiever dan achteraf een boel lawaai moeten maken over reparatievoorstellen… Maar is dat wel zo ideaal? Voor een goede relatie met de eigen achterban is de strategie van connecties en stille diplomatie minder aantrekkelijk. De achterban herkent de winst niet en gaat afstand of wantrouwen voelen naar de vertegenwoordigers: ‘Wat heb ik eigenlijk aan die club?’ ‘Waar betalen we die contributie voor?’ Dergelijke uitingen zijn alarmsignalen. Want zonder connectie met je achterban verlies je als belangenbehartiger representativiteit en legitimiteit. En dan zitten bestuurders en managers van belangenverenigingen met een lastig dilemma: dat wat effectief is op het speelveld van het polderoverleg is contraproductief op het speelveld van de achterban. Hoe ga je om met dit dilemma?
Basis van elke belangenvereniging is het feit dat ze letterlijk de belangen van haar leden verenigt. Het is de gedeelde kracht die leden een stem geeft, maar ook zaken mogelijk maakt als collectieve diensten en ledenvoordeel. Hoe meer leden, hoe steviger de macht van het getal en ook hoe breder het serviceaanbod kan zijn. Verenigingen binden leden op twee gronden: 1. door leden te ondersteunen in hun individuele kwesties; 2. met acties die leden het gevoel geven dat voor hun belangen wordt gestreden. …
Lees verderHallo, is daar iemand?
Dit artikel is gepubliceerd in VM september 2005
Een VM artikel van Marike Kuperus
Verenigingsdemocratie en de stap naar de 21ste eeuw
De verenigingsdemocratie is te kostbaar om te laten verpieteren. Zonder inspraak geen goede relatie met de achterban, zonder democratie geen legitimiteit. Het onderscheidend kenmerk van een vereniging is niet de achterban op zich (ook Albert Heijn heeft trouwe klanten), niet de betrokkenheid van leden bij het werk (de fans van Marco Borsato steken ongetwijfeld veel tijd in hun idool) en zelfs niet het lidmaatschap (lid kun je ook zijn van de ECI-boekenclub).
Het is het feit dat de leden in formele zin met elkaar de zeggenschap over de organisatie hebben: de verenigingsdemocratie. Die verenigingsdemocratie heeft primair een interne functie: afstemming tussen wensen van de achterban en de activiteiten van de vereniging. Maar minstens zo belangrijk is de functie van de verenigingsdemocratie naar buiten. Het geeft vertegenwoordigers van de vereniging legitimiteit, het recht om namens de achterban uitspraken te doen, soms zelfs om akkoorden te sluiten met gevolgen voor de portemonnee van leden.
Lees verderHet bekruipt je als bestuurder als het zoveelste oproepje voor nieuwe bestuurders of commissieleden wéér geen reacties oplevert. Het gevoel van ‘Hallo, is daar iemand?’ Intussen blijven veel bestuurlijke plekken gevuld met mensen die het al (te) lang doen.