Als vereniging ben je democratisch. Dat is de kracht en een ongemak. Een ledenraad uit de achterban is nooit zo op de hoogte, inhoudelijk onderlegd of vakbekwaam als bestuur en management. Zij vertegenwoordigen juist de brede achterban.
Voor elke professionele competente werkorganisatie is het dus wel eens frustrerend dat discussies herhaald worden, de complexiteit van vragen niet wordt begrepen, betrokken bevlogen ‘amateurs’ met een eigen kijk op de wereld een onmogelijke of onverstandige andere kant op denken.
Je wenst voeding en repliek
Het droombeeld van directeuren en bestuurders is vergelijkbaar: we willen dat het minder stroperig wordt, constructiever. We zoeken een ledenraad waarmee we als vereniging een echte vertegenwoordiging van de achterban hebben. We willen als bestuur en directie gevoed, geprikkeld worden. Met wat tijd en wat ervaring kom je dan best ergens uit: een ledenraad met een omvang die het gesprek mogelijk maakt. Direct(er) gekozen en vaak ook met iets van een wervings- en selectieproces, dat zorgt dat de kandidaten de goede verwachtingen hebben.
Je krijgt daadkracht
Bij de eerste vergadering zit er een veelbelovende enthousiaste groep mensen. De uitleg over de rollen, relatie bestuur – ledenraad – bureau, de statutaire bevoegdheden , ze horen het aan. Maar de vooral toezichthoudende en controlerende taak bevredigt toch niet helemaal hun ambitie om ‘het goede’ te doen. Vers gekozen voelen ze grote verantwoordelijkheid voor de hele vereniging. “Nu gaan we het even goed regelen.”
Binnen de kortste keren is er druk mailverkeer van voorstellen, ideeën. In een sfeer van democratisch activisme komen er – haasje over het bestuur – de leukste uitvoeringsvoorstellen voor de werkorganisatie. Ze zijn verbaasd en geïrriteerd als die één voor één gepareerd worden met …dat past niet in het beleid…dat is niet jullie rol… dat is de verantwoordelijkheid van het bureau…Heb je je competente, goed geselecteerde ledenraad … gedragen ze zich als…als een volksvertegenwoordiging!
Betrekken en beminnen
Ja, elke ledenraad is minder professioneel dan de professional en minder bestuurlijk dan het bestuur. Ze hebben jou als professional juist in dienst omdat je het beter weet, vergelijkbaar met de loodgieter die je thuis inhuurt voor de badkamer. Jij huurt hem in omdat hij iets kan, waar jij amateur in bent. Je wilt dat hij je uitlegt waarom de douchebak toch beter links kan, en dat hij vraagt waar de kraan moet zitten.
Wil je die constructieve betrokken vertegenwoordiging in een goede verenigingsdemocratie? Werk aan deze drie punten:
· Bevredigend werk: iets om te besluiten én iets om over na te denken. Niet alleen de klap achteraf op de al dubbel gecheckte jaarrekening. Betrek de ledenraad ook aan de voorkant bij visievorming, nieuwe ontwikkelingen, maatschappelijke vragen.
· Echte dialoog: De besturing van de vereniging is bij uitstek een proces in dialoog met elkaar, ieders visie en perspectief in beschouwing nemen en uiteindelijk komen tot afgewogen besluitvorming. Bestuur, directeur en beroepskrachten bepalen de sfeer van de dialoog. Door: respect in vraag en antwoord, goede begrijpelijke en inhoudelijke toelichting op voorstellen, uitspreken van waardering.
· Waardering…dat er van ze gehouden wordt, kortom, dat ze om te zoenen zijn….Democratie is duur, tijdrovend, omslachtig. Er is maar een manier om dat te waarderen: je moet er in geloven, en van ze houden. Een ledenraad die voelt dat ze niet gewaardeerd wordt, dom wordt gevonden, of buiten de orde, zal snel van constructief naar wantrouwen omslaan. Dat is nog veel duurder, tijdrovender en frustrerender
